Westerstraat 9 (2022)

Restauratie en behoud

SONY DSC

De voormalige groentewinkel van Koolhaas, was al enkele jaren gesloten toen oude heer Koolhaas nog steeds boven de winkel woonde. Het rijksmonument behoefde dringend verbetering.

In 2008 heeft Stadsherstel met de heer Koolhaas overlegd over aankoop en restauratie door Stadsherstel en dat resulteerde in een schriftelijke afspraak over kooprecht. Een schetsplan, een raming van kosten en een exploitatie berekening, waren de basis voor een onderbouwd bod. Dat bod heeft de eigenaar afgewezen omdat hem door de makelaar een hogere opbrengst in het vooruitzicht was gesteld, waarna het pand op de markt is gebracht. De animo was karig en de onderhandelingen van Stadsherstel met de makelaar hebben evenmin tot overeenstemming geleid. De buurman (rijwielhandelaar) kwam wel tot overeenstemming, maar had primair belangstelling voor de grote schuur (Nieuwstraat) en wilde het woonwinkelpand (Westerstraat) opnieuw op de markt brengen. Dat zou de mogelijkheden voor het monument aanzienlijk hebben beperkt.

In de wetenschap dat de inkoopprijs te hoog was, heeft Stadsherstel het geheel alsnog aangekocht, op grond van de overweging dat het een zeer fraai monument betreft en Stadsherstel juist is opgericht om dergelijke moeilijke projecten te realiseren.

Een aantal jaren zijn vrijwel alle opties verkend; een groot woonhuis een woon-winkelhuis en (4) appartementen. Geen van die opties bleek haalbaar; ook niet voor de lokale woningcorporatie.

Eerst toen de buurman, de rijwielhandelaar, zijn panden op de markt bracht, kwam er een doorbraak. Door de locaties te bundelen ontstond meer massa en kon uiteindelijk een project met 7 appartementen en enkele centrale ruimten worden gerealiseerd. Daarvoor heeft Stadsherstel haar eigendom tegen boekwaarde kunnen inbrengen en heeft Welwonen het project aangepakt. De uitvoering is in 2021 aangevangen en zal in 2022 zijn voltooid.

Architect:TPAHG Architecten (Hoorn).
Aannemer:Enkhuizer Aannemers Bedrijf EAB (Enkhuizen).
Jaar:2022

Westerstraat 9 heeft een rijk versierde voorgevel die volgens de jaarsteen dateert uit 1614. Het pand kwam in 1902 in handen van de familie Koolhaas. Ariën Koolhaas vierde in mei 2000, het 200-jarig bestaan van de groentehandel.

De voorgevel, gemetseld in kruisverband, is voorzien van een trapgevel met vijf treden en een toppilaster, voorzien van zandstenen dekplaten. De gevel is rijk versierd; boven de puibalk een fries met zandstenen reliëfs, aan de uiteinden een leeuwenkop, middenin een kan met deksel en twee cartouches met de tekst “anno” “1614”. De vensters op de verdieping zijn versierd met zwierige zandstenen voluten. Tussen de ramen op de eerste verdieping bevindt zich een gevelsteen met het wapen van de zeven provinciën.
De achtergevel vertoont verschillende sporen van verandering. Ter hoogte van de zolder zijn nog twee ontspanningsbogen zichtbaar van vroegere ramen.
Op de begane grond zijn nog de restanten van muurstijlen, met sleutelstuk en korbeel van het oorspronkelijke houtskelet zichtbaar.