Karseboomstraat 3 (1999)

Restauratie en behoud

Het pand is in bewoonde staat op 20 december 1988 gekocht van de familie De Graaf. Pogingen om de bewoonster, met een verhuiskosten premie, te bewegen het pand te verlaten bleven zonder resultaat.

Het pand is voorzien van een bescheiden gave trapgevel met bakstenen waterslagen en natuurstenen dekplaten en een kraagsteen onder de toppilaster. De boogtrommel boven het venster op de verdieping is versiert met rode en gele baksteen. Een eerdere restauratie dateert uit 1951.

Eerst in 1998 kon met de voorbereiding van de restauratie worden aangevangen. Een oude, niet-monumentale aanbouw, is verwijderd en een nieuw achterhuis toegevoegd.

Het werk is onder drie lokale aannemers onderhands aanbesteed.

Architect:Hangelbroek-Gouwetor Architecten (Hoorn).
Aannemer:Enkhuizer Aannemers Bedrijf EAB (Enkhuizen).
Jaar:1999.

Karseboomstraat 3, dadelijke achter het belangrijke pand “In de Eendracht”,
Breedstraat 121, heeft een bescheiden gave trapgevel met bakstenen waterslagen en natuurstenen dekplaten en kraagstenen onder de toppilaster. De boogtrommel boven het venster op de verdieping is versierd met vlechtingen in rode en gele baksteen. De gevel is [eerder] in 1951 gerestaureerd.

Op 20 december 1988 is het pand, in bewoonde staat, voor ƒ 40.000 gekocht van erven H de Graaf Azn. De huur bedroeg toen ƒ 94 per maand.
De woning werd bewoond door een oude mevrouw die via een steile laddertrap naar haar slaapkamer op zolder klom. Stadsherstel heeft haar aangeboden te bemiddelen in het vinden van een andere geschikte woning en haar een vergoeding aangeboden in de kosten van verhuizen en herinrichting. Van dat alles wilde zij niets weten; ze had een simpele filosofie: “als ik doe wat jullie willen, dan moet ik elke maand veel meer huur betalen en ik wil ook voor jarigen nog een cadeautje kunnen kopen”. De zaak was daarmee duidelijk, ze wil er ondanks alle gebreken niet uit. Door haar overlijden in 1997 kwam het pand, na 9 jaar, beschikbaar voor restauratie, het doel waarvoor Stadsherstel het had gekocht.
De woning is klein (uitwendig 5,60 m x 6,55 m), zodat is besloten een tuinkamer aan te bouwen om de leefruimte op de begane grond te vergroten. Een fraaie 4-kamer-woning is het resultaat. De aangebouwde tuinkamer is modern vormgegeven, glaspuien en een dak van zink, om “afstand ́ te nemen van het monumentale deel van het huis.

De kostprijs van het geheel (aankoop + restauratie – subsidies, exclusief het renteverlies op de aankoopsom) heeft ƒ 316.000 bedragen. Het pand is voor de vraagprijs (ƒ 359.000) verkocht.
Het project is onder 3 plaatselijke aannemers aanbesteed. De werkzaamheden zijn uitgevoerd door het Enkhuizer AannemersBedrijf EAB (bouwkundig), Installatiebureau Rutgers B.V. (centrale verwarming) en Boon Schildersbedrijf B.V. (schilderwerken).

De bewoners

Op 3 juni 1652 stapte Cornelis Lievenszn de Zeeuw naar de notaris om zijn testament te laten opmaken. De notaris kende hem wel, want hij noemde Cornelis een ‘manhaftige kapitein’. In zijn laatste wilsbeschikking legateerde hij aan zijn dochter Neeltje het door haar bewoonde huis. Het ligt achter De Eendracht.144
Cornelis Lievenszn de Zeeuw was getrouwd met Aaf Sijbrands. Zij kregen drie kinderen die luisterden naar de naam Neeltje, Aaltje en Lieven. Na het overlijden van Aaf Sijbrands ging Cornelis een tweede huwelijk aan met Sybrich Hillebrands Quast. Zij was een dochter van Hilbrand Gerbrants Quast, viceadmiraal van Noord-Holland.

Na het overlijden van haar vader werd Neeltje Cornelis de Zeeuw de nieuwe eigenares. Hoe lang zij het pand in haar bezit heeft gehad, is helaas niet bekend.

Bij een transport in 1732 van het huis ernaast zien we uit de belending dat Theunis Pieterszn en zijn echtgenote Aaltje Pieters de eigenaars waren. Elf jaar later werd het verkocht.145
Op 15 mei 1743 verscheen voor de schepenbank Jan Janszn (Bakker). Hij kwam na betaling van ƒ 200 in bezit van het perceel, dat aan de zuidzijde van de Karseboomstraat staat. De eigenaar was broodbakker van beroep en getrouwd met de Groningse Aaltje Thomas van Dijk.146
De weduwe Aaltje Bakker-Thomas woonde in het pand tot haar overlijden. Ze werd in de Westerkerk begraven op 18 januari 1799.

Thomas Bakker en Aaltje Meilof uit Blokzijl werden, na het overlijden van zijn ouders, de nieuwe bezitters van het woonhuis met een brood- en beschuitbakkerij. Deze was gevestigd in het pand De Eendracht.
Na het overlijden van Thomas in 1815, bleef zijn vrouw in het bezit van beide percelen. Het woonhuis in de Karseboomstraat werd vóór 1837 verkocht. Het kwam namelijk niet meer voor in de inventaris van goederen die na overlijden van Aaltje Meilof werd opgemaakt.147

De volgende eigenaar is eveneens broodbakker. Hendrik Ossen was zijn naam.
Hij was in het bezit van het woonhuis en werd in 1859 eigenaar van De Eendracht op de Breedstraat. Hendrik trouwde met Alida Cornelia Dammuller, afkomstig uit Den Helder. Zij kregen twee kinderen, Willem en Maretje.
In 1903 overleed Hendrik en maakte de notaris de inventaris op. Het waren hoofdzakelijk huishoudelijke goederen, zoals een kachel, spiegel, porselein, twee veren bedden en nog enkele andere bezittingen. Dit alles werd geschat op ƒ 26. Het huis in de Karseboomstraat was nog bezwaard met een hypotheek van ƒ 350 en werd getaxeerd door de timmerman Hillebrand Visser op een bedrag van ƒ 850.148
De enige erfgenamen waren de weduwe Alida Cornelia Dammuller, haar zoon Willem en de drie kleinkinderen van Maretje Ossen (overleden 1894). Zij was getrouwd met Swier Jot. Het huis werd bij de scheiding der goederen op 20 mei 1903 aan zoon Willem Dammuller toebedeeld, ook nam hij de schulden, groot ƒ 464, voor zijn rekening.149

Na het overlijden van de eigenaar kwam een jaar later middels een onderhandse akte, gedateerd 2 december 1904, Abraham Nieman in het bezit van het perceel tijdens een openbare verkoping in de Kolfbaan van Jan Scholten. De veiling gebeurde bij opbod en afslag.
Op 12 maart 1913 kocht metselaar Frans van Dam voor ƒ 965 het pand, welke
een uitgang heeft in de Pompenmakerssteeg. Het was belast met erfdienstbaarheid om water te betrekken uit de put die zich in het naastgelegen huis bevindt. Na aankoop vond er een renovatie plaats, uitgevoerd door Van Dam.150
Nadat Van Dam de renovatie had uitgevoerd kwam het in handen van Wouter Swier, Zuiderzeevisser, voor ƒ 2.200 en tevens het ernaast gelegen pakhuis.
De koop werd op het notariskantoor beklonken op 23 januari 1914.151

In het kadaster werd het woonhuis met een werkplaats in 1925 overgeschreven op naam van Jacobus Franciscus Apeldoorn, van beroep cementbewerker. Na het slopen van de werkplaats werden de twee kadasternummers onder één nummer samengevoegd, groot 1,30 a.
Na het overlijden van de eigenaar, kwam het huis te staan op naam van zijn weduwe Cornelia Swier en haar kinderen. Het werd in 1944 verkocht.

In hetzelfde jaar wordt het perceel overgeschreven op naam van de aannemers Hendrik en Albert de Graaff. In 1962 werd het gedeeltelijk vernieuwd.152
Op 20 december 1988 werd het monumentale woonhuis door de eigenaren overgeschreven naar de Stichting Stadsherstel.

___________

144 Hoorn, Westfries Archief (WFA) Notarieel Archief Enkhuizen (NAEh) 971 (aktenr 106)
145 Hoorn, WFA, Stadsarchief Enkhuizen (SAE 4965)
146 Hoorn, WFA, SAE 4967
147 Hoorn, WFA, NAEh,1593 (aktenr 560)
148 Hoorn, WFA, NAEh, kantoor I.97 (aktenr 142)
149 Hoorn, WFA, NAEh, kantoor 1.97 (aktenr 167)
150 Hoorn, WFA, NAEh, kantoor I.123 (aktenr 63)
151 Hoorn, WFA, NAEh, kantoor I.126 (aktenr 27)
152 Hoorn, WFA, Kadasteregisters

Karseboomstraat 3, herfst 2012. Een gave trapgevel met bakstenen waterslagen en natuurstenen dekplaten en kraagstenen onder de toppilaster.

Karseboomstraat
Bij besluit van burgemeester en wethouders in 1936 wordt officieel de naam Karseboomstraat ingevoerd, genoemd naar Pieter Karseboom, kapitein ter zee bij de Admiraliteit van het Noorderkwartier en kleinzoon van Cornelis Lievensz de Zeeuw. Daarbij werd zowel deze naam als die van de Bergervisser-straat in officiële akten gebruikt.

Woonkamer na restauratie, met
doorgang naar de tuinkamer.